DEAFpré: Matériaux bruts non vérifiés!
Lisez l’Avertissement!
Lisez l’Avertissement!
L’utilisation de ce document est soumise à la licence CC BY-NC-SA 4.0 (droit d’auteur: Heidelberger Akademie der Wissenschaften)
toutes fiches de l’article
Télécharger
fiches par lemme
Télécharger
cervel m.
[FEW 2,601b lt. CEREBELLUM – TL 2,137,15; TL; GdfC 9, 22 a; GdfC; AND 720a; AND 85 b; MED 2, 124a; TLF; FEW 2- 1, 601 b; Baker; DiStefLoc 133; Foerster; GlSuisse 3, 222 a; KramerGader. – ContPerc T 5128, 11521; FritzFou p.334; LabordeGl I, 45; Morlet 39; Pope 774; SammetSuff 30, 142, 179; ZrP 170; [sigle].]
(ceruel [AmphYpL2], cervaux LSimplMedD, cerveau JordRufmP, cerveil MonGuill1/2C 2735; [JPreisMyrG 4202], cerveille TroisAvG 158; [GlLilleS 87 a], cervel RolB 347; BenTroieC; ErecR 4419; BenDucF 591, 15119, etc.; LancR 2581; SThomBenS 1760, 1772; Bueve1S 4674, 6017; CoincyI1...K 451 var.; ChirRogH; MédLiégH 75, s.f.; ChaceOisiM; NominaleS 5; MaillartR 3362; JCondOisR; RenContrR 29638; [AmphYpL VI, 18; 50, VII, 50, 58; AalmaR 1677; AalmaR 7421]; (sigles à datations multiples:) BartschChrest 10, 348; BartschHorning 131, 18; 264, 5; HuntMed 152; HuntTeach; MontRayn V, 226; NoomenFabl t. 7, 421, Cervel RobDiableL; MirAgn2K, CERVEL GuillPalMo, cerviaus DrouartB 7267, 7261, chervel AnsCartA 11062; VivMonbrancE 163; HaginL 39d; [GuiWarPrC 126, 1.7, p.215], chervele RenclCarH, chervelee VivMonbrancE 732, chervels RecCosmCamG2 p. 57, servel SJeanAumI; SJeanAumI 4484; SJeanAumU 4484n.; ChaceOisiM; PassPalF 1874, Servel MirAgn2K, sérvél FevresS, serviaus SottChansOxfL 6, 13)
- ◆“ encéphale, sa partie antérieure et supérieure, organe considéré comme le siège de l’intelligence; cervelle” (RolB 347; MonGuill1/2C 2735; BenTroieC; ErecR 4419; BenDucF 591, 15119, etc.; LancR 2581; SThomBenS 1760, 1772; RobDiableL; GuillPalMo; SJeanAumI; SJeanAumI 4484; SJeanAumU 4484n.; Bueve1S 4674, 6017; CoincyI1...K 451 var.; RenclCarH; AnsCartA 11062; ChirRogH; MirAgn2K; MirAgn2K; LSimplMedD; RecCosmCamG2 p. 57; TroisAvG 158; VivMonbrancE 163; VivMonbrancE 732; HaginL 39d; JordRufmP; MédLiégH 75, s.f.; SottChansOxfL 6, 13; DrouartB 7267, 7261; FevresS; ChaceOisiM; ChaceOisiM; NominaleS 5; PassPalF 1874; MaillartR 3362; JCondOisR; RenContrR 29638; [AmphYpL VI, 18; 50, VII, 50, 58; AmphYpL2; AalmaR 1677; AalmaR 7421; JPreisMyrG 4202; GuiWarPrC 126, 1.7, p.215; GlLilleS 87 a]; (sigles à datations multiples:) BartschChrest 10, 348; BartschHorning 131, 18; 264, 5; HuntMed 152; HuntTeach; MontRayn V, 226; NoomenFabl t. 7, 421, ContPerc T 5128, 11521; FritzFou p.334; LabordeGl I, 45; Morlet 39; Pope 774; SammetSuff 30, 142, 179; ZrP 170; [sigle], TL 2,137,15; TL; GdfC 9, 22 a; GdfC; AND 85 b; AND 720a; MED 2, 124a; TLF; FEW 2- 1, 601 b; Baker; DiStefLoc 133; Foerster; GlSuisse 3, 222 a; KramerGader)
Cf. ANDEl cervel; DMF cerveau.
fiches par lemme
Télécharger
●cervele f.
[TL 2,137,47; TL; GdfC 9, 22b; GdfC; GdfC; GdfC; MED 2, 133a; TLF; FEW 2- 1, 613 b; FEW 2- 1, 602 a; DiStefLoc 133; DiStefLoc 133; Foerster; GlSuisse 3, 222 a. – BienDire p62; BormannJagd; ContPerc T 5179; FM 24, 126; KellerWace 43 b; MöhrenVal 1; MöhrenVal; Pope 774; SammetSuff 35, 179.]
(celvale FloovA 2022; FloovB 2022, celvelle BelleHelR 830a, 4059, cervale JPrioratR 202, cervele RolB 347; CourLouisL1; BenTroieC; ErecR 977, 4421, 4830; BenDucF 14600, 21065 etc.; AdamG3 846; CligesM 1767; AimonFlH 3445, 783; RenR VII - IX, 9152; RenR VII - IX, 8551; RenR VII - IX, 9152; Saisna/lB 944; BueveAgnS 285; ChGuillI; MortAymC 1906, 1937, 2771, 3559; DurmS 4225; EnfGuillH 1491; GilChinP; CharroicL; RenMontlC S. 632, 662; GlGuillI 148; BertaMilC 262; OgDanAlC 1288, 2216; GeoffrParChronD 945, 2918; GuiNantvProlC 288, 296; (sigles à datations multiples:) BartschChrest 10, 336; 84 a, 65; 96, 125; BartschHorning 161, 12; 232, 10, CERVELE GuillPalMo, cerveles AlexParA II, 558, 559 var. t. 5; AlexParA II, 565, var. t. 5, cervella AliscmH 437, cervelle Aiol1/2F 1849; AlexParA II, 945; Bueve1S 2337, 4115; SidracH p. 129; [GaceBuigneB 1377], cerviele VengAlE p116; AldL 1256; GlDouaiE1 98; GlDouaiE1 98, cervieles AlexParA II (beta; 27) 559, chervelle RenContrR I, 247 §44, chevele RouH var. III 1221, servele CoincyI1...K 130 var., servelle ChevVivM 593; ChevVivM)
- ◆1o“substance qui constitue le cerveau; cette substance considérée comme le siège d’intelligence” (RolB 347; CourLouisL1; BenTroieC; ErecR 977, 4421, 4830; RouH var. III 1221; BenDucF 14600, 21065 etc.; AdamG3 846; Aiol1/2F 1849; CligesM 1767; AlexParA II, 945; AlexParA II (beta; 27) 559; AlexParA II, 558, 559 var. t. 5; AlexParA II, 565, var. t. 5; AimonFlH 3445, 783; RenR VII - IX, 9152; RenR VII - IX, 8551; RenR VII - IX, 9152; FloovA 2022; FloovB 2022; VengAlE p116; ChevVivM 593; ChevVivM; BueveAgnS 285; GuillPalMo; ChGuillI; MortAymC 1906, 1937, 2771, 3559; Bueve1S 2337, 4115; DurmS 4225; CoincyI1...K 130 var.; EnfGuillH 1491; GilChinP; AldL 1256; CharroicL; RenMontlC S. 632, 662; SidracH p. 129; GlDouaiE1 98; GlDouaiE1 98; JPrioratR 202; GlGuillI 148; BertaMilC 262; OgDanAlC 1288, 2216; GeoffrParChronD 945, 2918; GuiNantvProlC 288, 296; RenContrR I, 247 §44; AliscmH 437; BelleHelR 830a, 4059; [GaceBuigneB 1377]; (sigles à datations multiples:) BartschChrest 10, 336; 84 a, 65; 96, 125; BartschHorning 161, 12; 232, 10, BienDire p62; BormannJagd; ContPerc T 5179; FM 24, 126; KellerWace 43 b; MöhrenVal 1; MöhrenVal; Pope 774; SammetSuff 35, 179, TL 2,137,47; GdfC 9, 22b; GdfC; GdfC; GdfC; MED 2, 133a; TLF; FEW 2- 1, 602 a; Foerster; GlSuisse 3, 222 a)
- ◆loc. verb. avoir la cervelle pres du bonnet “être têtu, irascible” (DiStefLoc 133)
- ◆loc. subst. cervelle a double rabras “obstiné, impertinent, sot” (DiStefLoc 133)
- ◆2o“nuque” (Saisna/lB 944, TL; FEW 2- 1, 613 b)
fiches par lemme
Télécharger
●cerveler m.
[TL 2,138,24; TL 2,138,24; TL; TL; Gdf 2, 25 a; FEW 2- 1, 602 a; FEW.]
(cerveler ChevCygneNaissT; SimPouilleaB 1363, 1385, cervelier ChevCygneNaissM 81, 1486; SimPouilleaB B 4345, chiervellier FlorenceW; FlorenceW 3480, cierveler [ChevCygneBruxM; ChevCygneBruxR], cerveler AliscW 1699)
- ◆1o“espèce de calotte pour garantir la tête, heaume, casque ouvert” (ChevCygneNaissM 81, 1486; FlorenceW; FlorenceW 3480; [ChevCygneBruxM; ChevCygneBruxR], Gdf 2, 25 a; FEW)
- ◆2o“cervelle; crâne” (AliscW 1699; ChevCygneNaissT; SimPouilleaB 1363, 1385; SimPouilleaB B 4345, TL 2,138,24; TL; TL 2,138,24; TL; FEW 2- 1, 602 a)
fiches par lemme
Télécharger
●cerveliere f.
[TL 2,138,36; TL; TL; TL; Gdf; Gdf 2, 25 a; Gdf; Gdf; Gdf; DCCarp S: 101; DCCarp S. 133; Gay 61 b, 300 b, 301 a; TLF; FEW 2- 1, 602 a; LexMA 5, 34. – CellaGall 362; DiekmannSuff 137; MedAev 26, 1957, 46; NobelAng p. 339; SammetSuff 126; Schultz II, 56; [sigle] 1962, II, 75.]
(cervelere (sigles à datations multiples:) HuntTeach, cerveliere LancPrK 95.34, 387.38, cervelieres [AndrVigneSMartD 1239], cervelire FergF 4157, cherveliere LancPrM, Serveliere ChiproisR)
- ◆“sorte d’armure de tête” (FergF 4157; LancPrK 95.34, 387.38; LancPrM; ChiproisR; [AndrVigneSMartD 1239]; (sigles à datations multiples:) HuntTeach, CellaGall 362; DiekmannSuff 137; MedAev 26, 1957, 46; NobelAng p. 339; SammetSuff 126; Schultz II, 56; [sigle] 1962, II, 75, TL 2,138,36; TL; TL; TL; Gdf 2, 25 a; Gdf; Gdf; Gdf; Gdf; DCCarp S: 101; DCCarp S. 133; Gay 61 b, 300 b, 301 a; TLF; FEW 2- 1, 602 a; LexMA 5, 34)
fiches par lemme
Télécharger
●encerveler v.tr.
[TL 3,179,44; Gdf; FEW 2, 1 602b; Baker.]
(encerveler SimPouilleaB 1594, Encerveler MirAgn2K)
- ◆“fracasser le crâne de qn” (MirAgn2K; SimPouilleaB 1594, TL 3,179,44; Gdf; FEW 2, 1 602b; Baker)
Cf. DMF encerveler.
fiches par lemme
Télécharger
●entr'escerveler v.pron.
[TL 3,639,47; Gdf 3, 299 b; FEW 2- 1, 602 b.]
- ◆“se faire sauter mutuellement la cervelle” (TL 3,639,47; Gdf 3, 299 b; FEW 2- 1, 602 b)
fiches par lemme
Télécharger
●escerveler v.
[TL 3,823,47; TL; Gdf; Gdf; Gdf 3, 359 b; Gdf; AND; MED 2, 133 a; MED 2, 133 a; DCCarp 174 c; DCCarp 172 b; DCCarp 173c; TLF; FEW 2- 1, 602 b; FEW 2, 1, 602b; Foerster. – KellerWace 277 a; MélDufournet v. 2108, S. 194; MénardRire p. 44, 115; PachnioTaille S. 35.]
(acerveler PlacCor1K 5, ascervelez AspremrR 328b, 7, ecerveler AliscmH, esceruele AliscW 484, escervele OvMorB 4, p. 67, 2644, escervelé GirVianeE 1655; GirVianeY 1655; EustMoineC 811, 1143; EustMoineF; (sigles à datations multiples:) NoomenFabl t. 7, 430, escervelee MaillartR 769, escervelée TournAntW 658 O - 67, escerveleir MenReimsP 332; MenReimsW 332, escerveler ErecR 4828; BenDucF 5957, 23703; BenDucM I p. 64, v. 1731; p. 524, v. 12812; II, p. 237, v. 22377; SThomGuernW1 5595; CligesG; RenR VII - IX, 9158; NarbS; BrutIntB; Bueve1S 175, 1720, 4183; Bueve2S 13641; CoincyI1...L; CoincyI18/19/20/37/38/39/40/43Kr 523; ChansArtB XV, 83; CoincyII1...K 1484; RoselLangl; ArtusS 34, 3; ParDuchP; ParDuchP 1246, p. 628; Pères64B 687; MarqueA; EnfRenC; RenMontlC 1940; Ren?F2; [DeschQ V, 161 etc]; (sigles à datations multiples:) BartschChrest 56, 126; 87 b, 127; BartschHorning 232, 8; MontRayn III, 173; NoomenFabl 37 a / 133, 37 b / a 22; RecHist XXII, 961, ESCERVELER GuillPalMo, escérveler AucS10, escerveleroie AucR3 XIV 12, escerveller AiquinJ 1841; LancPrK 565.18; TristPrQ 201/19 var.; GalienD, escevelé Perl1N, escevelée RenMontlC 4300, eschervelé RenclCarH, escherveler MonGuill1/2C 606/1978; (sigles à datations multiples:) RecHist 12, 961, Escherveler RobDiableL, escherverlei MonRaincB 2432, esciervelé [GodBouillBruxR], escreveler CligesM 1913; Bueve1S, esserveler RenContrR I, 354)
- ◆1ov.tr. “fracasser le crâne de qn” (MonGuill1/2C 606/1978; ErecR 4828; BenDucF 5957, 23703; BenDucM I p. 64, v. 1731; p. 524, v. 12812; II, p. 237, v. 22377; SThomGuernW1 5595; CligesG; CligesM 1913; RenR VII - IX, 9158; AliscW 484; MonRaincB 2432; RobDiableL; AiquinJ 1841; GirVianeE 1655; GirVianeY 1655; GuillPalMo; NarbS; Perl1N; BrutIntB; Bueve1S; Bueve1S 175, 1720, 4183; Bueve2S 13641; LancPrK 565.18; CoincyI1...L; CoincyI18/19/20/37/38/39/40/43Kr 523; AucR3 XIV 12; AucS10; RenclCarH; ChansArtB XV, 83; CoincyII1...K 1484; RoselLangl; TristPrQ 201/19 var.; TournAntW 658 O - 67; ArtusS 34, 3; EustMoineC 811, 1143; EustMoineF; ParDuchP; ParDuchP 1246, p. 628; Pères64B 687; MenReimsP 332; MenReimsW 332; MarqueA; EnfRenC; RenMontlC 1940; RenMontlC 4300; PlacCor1K 5; Ren?F2; AspremrR 328b, 7; MaillartR 769; OvMorB 4, p. 67, 2644; RenContrR I, 354; AliscmH; GalienD; [GodBouillBruxR; DeschQ V, 161 etc]; (sigles à datations multiples:) BartschChrest 56, 126; 87 b, 127; BartschHorning 232, 8; MontRayn III, 173; NoomenFabl t. 7, 430; NoomenFabl 37 a / 133, 37 b / a 22; RecHist XXII, 961; RecHist 12, 961, KellerWace 277 a; MélDufournet v. 2108, S. 194; MénardRire p. 44, 115; PachnioTaille S. 35, TL 3,823,47; TL; Gdf; Gdf; Gdf; AND; MED 2, 133 a; MED 2, 133 a; DCCarp 172 b; DCCarp 173c; DCCarp 174 c; TLF; FEW 2, 1, 602b; Foerster)
- ◆2ov.pron. “se faire sauter la cervelle, se tuer” (Gdf 3, 359 b; FEW 2- 1, 602 b)
fiches par lemme
Télécharger
●escerviier v.tr.
[TL 3,824,46; TL; Gdf 3, 359 c.]
(escervier BenDucF 1731)
- ◆“faire sauter la cervelle, briser la tête” (BenDucF 1731, TL 3,824,46; TL; Gdf 3, 359 c)
fiches par lemme
Télécharger
●cerveilier v.
[LevyTrés. – Blondh p. 37.]
- ◆“briser la nuque, tuer” (Blondh p. 37, LevyTrés)
fiches par lemme
Télécharger
●acerveler v.
[Gdf 1, 48a; Gdf; FEW; FEW 2, 1, 602b. – MénardRire 465.]
(acerveler BueveAgnS 1863; GirRossAlH 1761, acervelez ProtH, asservelé [SottiesP 1, 242, v.12])
- ◆“briser la cervelle, faire sauter la cervelle” (ProtH; BueveAgnS 1863; GirRossAlH 1761; [SottiesP 1, 242, v.12], MénardRire 465, Gdf 1, 48a; Gdf; FEW; FEW 2, 1, 602b)
fiches par lemme
Télécharger
●cervelee f.
[TL; Gdf 2, 25 a; FEW 2- 1, 602 a.]
(cervelé (sigles à datations multiples:) HuntTeach)
- ◆“le contenu de la cervelle, cervelle” ((sigles à datations multiples:) HuntTeach, TL; Gdf 2, 25 a; FEW 2- 1, 602 a)
fiches par lemme
Télécharger
●cervelos adj.
[GdfLex. – ActesMfr10 242.]
- ◆“qui est irascible” (ActesMfr10 242, GdfLex)
fiches par lemme
Télécharger
●chervians m.
(chervians JMoteVoieP 897)
- ◆“organe considéré comme le siège de l’intelligence” (JMoteVoieP 897)
fiches par lemme
Télécharger
●descerveler v.
[FEW 2 (1) 602b; FEW 2 (1) 602b.]
(decerveler AliscmH 3974; AliscmH 3974, desservellé [SottiesP I, 243, v 31])
- ◆“faire sauter la cervelle” (AliscmH 3974; AliscmH 3974; [SottiesP I, 243, v 31], FEW 2 (1) 602b; FEW 2 (1) 602b)
Cf. DMF décerveler.
fiches par lemme
Télécharger
●ecervir v.
[LevyTrés. – Blondh p 37.]
- ◆“briser la nuque, tuer” (Blondh p 37, LevyTrés)
fiches par lemme
Télécharger
●encervelerie f.
[Gdf 3, 90c.]
- ◆“idée qu’on se met dans la cervelle” (Gdf 3, 90c)
fiches par lemme
Télécharger
●encervelé p.p. pris comme adj.
[Gdf 3, 90b; DCCarp 161a; FEW.]
- ◆“qui a la cervelle brisée” (Gdf 3, 90b; DCCarp 161a; FEW)
fiches par lemme
Télécharger
●escerveleement adv.
[Gdf 3, 359 b.]
(escerveleement VengRagW 5676; PamphGalM 113)
- ◆“follement” (VengRagW 5676; PamphGalM 113, Gdf 3, 359 b)
Cf. DMF écervelément.