DEAFpré: Matériaux bruts non vérifiés!
Lisez l’Avertissement!
Lisez l’Avertissement!
L’utilisation de ce document est soumise à la licence CC BY-NC-SA 4.0 (droit d’auteur: Heidelberger Akademie der Wissenschaften)
toutes fiches de l’article
Télécharger
fiches par lemme
Télécharger
nagier v.
[FEW 7,61a
lt. NAVĬGARE – TL; Gdf 5,463c; AND; AND; AND; AND; AND; AND; AND; DCCarp 282c; DCCarp 281b; DCCarp 281 a; TLF 11 S. 1300 a; FEW 7,61a; FEW; BoisvertVilleh; Chastell 40, 192; DupinLaboulaye; Foerster; LevyTrés. – ActesMarins 318; CapussoMPol p. 90; CorleyCont1 p184; CorleyCont2; CorleyCont2 P20012, P22440; FSt vol XLVIII (1994), 265; FSt 48, 265; Hassell N 1 + N 2 + V 37; KaiserMPol 122; KellerWace 225b; LITTokyo p.48; MA 60 (1954) 191; MLR 63, 822; MeierPrinz 174; Morlet 268; MénardRire 656; R 77,p.344; R 114, 450; RLiR 26,277; RLiR 30; RLiR 58, 148; Runk p.78; SchelerJPreis; SchulzeBusProv 2263, 2282; TraLiLi 20, 41; VRo 280; ZfSL 96, 1986, 73; Ziltener 5002; ZrP 92, 197; ZrP 110, 536; [sigle].]
(naçer OgDanAlC 2506, nagant BrunLatC; (sigles à datations multiples:) RecHist XXII, 964, nage EstFougK 12; RenR; DelIsrE; [AmphYpL VII, 68; AmphYpL2], nageant PhThCompS 4 r, 304, nageir ChevVivM; ChevVivM 284, 309, E 310; ChevVivM D * 789, nagent PriseOrabR1; PriseOrabR1 A * 1265; HuonR 6912; LaurinT; [AalmaR 7.835 b], Nagent BibleMacéL, nager RolB 431; BrendanW S. 200; WaceNicR 382; EdConfVatS; BenDucM I, p. 219, v. 3921, p. 507, v. 12307; ProtH; GarLorrP I, 227; ThomKentF 6480; TristThomB 2800, 2797; TristThomL 2797, 2800; TristThomW D. 1528, 1525; EvFemesJ p. 374; PrêtreJeand/yG 608; BueveAgnS 2092; BestGuillR 451, 1061; BrutIntB; CoincyII10N 761; SimPouilleaB 2009, 2022; CroisRichJ; ApocGiffR 3449; 3511; BibbO 733, 737; MirNDPers1-40P 27 1458; BlackBookT I. p. 20; RenContrR 9502, 18695, etc; Apol2L 9, 23; TristNantS (14892); [FroissEspF1 2497, 2507; AalmaR 10. 410; GuiWarPrC 74, 1. 19, p. 154; GrebanP 6813; FloriantPrL fol. 36 vo.], Nager [BibbfW], NAGER JVignayOdoT, nagerent VenjNSPr5F 86, Nagez [BibbfW], nagger GlGlasgM2 156 a, nagie BrendanPr1W, nagié LancR 1570; TombChartr18S 975, nagiemes BrendanPr1W, nagier GaimarB 5503, 5511, 5832 etc.; MonGuill1/2C 3334, 3335, 6558; EneasS1 274, 2478, 2461; FloreaK 463, 490; FloreaP 1335, 452, 475; FloreaW 463; BenTroieC; BenTroiemR; HornP; RouH II422, 4173, III9840, CA22, II4416, App. 474; BenDucF; SThomGuernW1 2098; SThomGuernW2 2098; GautArrErR 5522; EructavitJ 803; PercL; AimonFlH 3637. 11879.; GuiNantm/v/fM; Saisna/lB 1059; ChevCygneNaissT 1025; ContPerc2lC2 p141; SGenB 1796; AmbroiseP 1446; 11598; FolTristBernH2 428; GirVianeE 778, 5501; HerbCandS 400; Perl1N; WaldefH 7091, 9845, 9893 etc.; AimeriD 4352; FillePonth1B2 p59; FlorenceW 349b, 5296; AnsMetzS1 390,43 var.; BlancandS 4142,5299 etc.; Bueve1S; Bueve2S 4322, 4639, 7544; Bueve3S 11602, 3253, 3308 etc.; DurmG; DurmS 835; GuillTyrP 469; OvArtElieK 403, 1209, 1297(r), 20; LancPrK 18.22; 203.12; 245.36; OmbreB2 46; DolopL; CoincyI1...K 38Kr139; CoincyI11V 544, 1540; AucS10; OrsonP 248; RoselLec; TristPrL 106,4; 117,9; 85,27; BeaumJBlL; AnsCartA 3975; ArtusS 58,1; 145,1; 244,13; 245,4; EustMoineC 1960; SJulPrS 1221; BalainL 101; ContGuillTyrSalJ; MerlinsR 226, 14; 359, 9; CesTuimAlC; MaugisV; RigomerF; VivMonbrancE 84; AldL 70,22; MenReimsP 6, 66, 152; MenReimsW; MirNDChartrK XXIII 237; BrendanPr1W; VMortAnW 289,9; EnfRenC; MédLiégH 312,401; EnfOgS 7444; JMeunVégL; JMeunVégR 137, 161, 168 etc.; DrouartB 6238; GautChâtC 99; MerlinPropheB; RenNouvR 4272; SoneG 5912, 4805; MPolGregM; JoinvW1 204c, 4127, 204b, 86b; GesteFrancorR 15054, 15144; GeoffrParChronD 180; LicorneG 3374, 3394; BelleHelR 874b; [GodBouillBruxR; BaudSebB 136; BaudSebC p188; FroissPrisF 629; DeschQ VIII, 277; JPreisMyrG 138, 200 etc.; PassTroyB I6589, III4446 etc]; (sigles à datations multiples:) BartschChrest 79,96; 90b,88; BartschHorning 78, 14; 192, 17; HenryChrest 174/17; NoomenFabl 388; RecHist 964; RecHist 1112, Nagier EructavitJ; RenclCarH; ThibChampW; AubS; SDieudD, NAGIER RenMontdT; GuillPalMo; CesTuimAlC, nagiér Aiol1/2F 9210, 9302, nagierent AucR3 XXXVI 8, XXXVIII 20; BrendanPr1W, nagièrent GarLorrP II,135, nagoient BrendanPr1W, nagoit BrendanPr1W, naiger AiquinJ 2167, naigier AmAmD 2631; ContPerc1P E481, 829; M17694, C7624; Bueve3S; TristPrB 209/21; SimPouilleaB B633..., C470...; JPrioratR 10781; JPrioratR, naigirent DolopL, naigre GuerreMetzB D38, naja BenDucM I, p. 191, en note, najant ChevCygneNaissM 1025; CoincyI1...K; (sigles à datations multiples:) NoomenFabl 388, najanz CoincyII1...K p. 76, naje Aiol1/2F, najer SSagOctS K4700, 4727, C1848; ThebesR 665; CharroicL; MartCanL; AttilaPrB; MPolRustR; (sigles à datations multiples:) RecHist 110, negier MaccabPr1G, nuogent MPolRustR)
- ◆1ov.intr. “voyager sur l’eau” (RolB 431; MonGuill1/2C 3334, 3335, 6558; RouH II422, 4173, III9840, CA22, II4416, App. 474; BenDucF; BenDucM I, p. 219, v. 3921, p. 507, v. 12307; BenDucM I, p. 191, en note; LancR 1570; SSagOctS K4700, 4727, C1848; ProtH; GuiNantm/v/fM; ThomKentF 6480; TristThomB 2800, 2797; TristThomL 2797, 2800; TristThomW D. 1528, 1525; PriseOrabR1 A * 1265; PrêtreJeand/yG 608; AmAmD 2631; ChevCygneNaissM 1025; ChevCygneNaissT 1025; ChevVivM; ContPerc2lC2 p141; SGenB 1796; AiquinJ 2167; BueveAgnS 2092; FolTristBernH2 428; GirVianeE 778, 5501; GuillPalMo; MaccabPr1G; AimeriD 4352; FillePonth1B2 p59; BrutIntB; Bueve2S 4322, 4639, 7544; DurmG; OvArtElieK 403, 1209, 1297(r), 20; LancPrK 18.22; 203.12; 245.36; OmbreB2 46; DolopL; CoincyI1...K 38Kr139; CoincyI11V 544, 1540; AucR3 XXXVI 8, XXXVIII 20; AucS10; OrsonP 248; RenclCarH; RoselLec; TristPrL 106,4; 117,9; 85,27; BeaumJBlL; ArtusS 58,1; 145,1; 244,13; 245,4; EustMoineC 1960; ThibChampW; ContGuillTyrSalJ; CesTuimAlC; RigomerF; ThebesR 665; VivMonbrancE 84; AldL 70,22; MenReimsP 6, 66, 152; MenReimsW; BrendanPr1W; BrendanPr1W; BrendanPr1W; BrendanPr1W; BrendanPr1W; BrunLatC; AubS; CharroicL; EnfRenC; MédLiégH 312,401; SimPouilleaB B633..., C470...; EnfOgS 7444; CroisRichJ; JMeunVégR 137, 161, 168 etc.; LaurinT; ApocGiffR 3449; 3511; AttilaPrB; DrouartB 6238; JPrioratR 10781; JPrioratR; RenNouvR 4272; MPolRustR; BibleMacéL; MPolGregM; JoinvW1 204c, 4127, 204b, 86b; OgDanAlC 2506; SDieudD; GeoffrParChronD 180; GuerreMetzB D38; JVignayOdoT; MirNDPers1-40P 27 1458; TristNantS (14892); VenjNSPr5F 86; [GodBouillBruxR; BaudSebB 136; BaudSebC p188; FroissEspF1 2497, 2507; FroissPrisF 629; DeschQ VIII, 277; JPreisMyrG 138, 200 etc.; GuiWarPrC 74, 1. 19, p. 154; GrebanP 6813; FloriantPrL fol. 36 vo.; PassTroyB I6589, III4446 etc]; (sigles à datations multiples:) BartschChrest 79,96; 90b,88; HenryChrest 174/17; NoomenFabl 388; RecHist XXII, 964; RecHist 110; RecHist 964; RecHist 1112, ActesMarins 318; CorleyCont1 p184; CorleyCont2 P20012, P22440; CorleyCont2; FSt vol XLVIII (1994), 265; FSt 48, 265; KaiserMPol 122; LITTokyo p.48; MLR 63, 822; Runk p.78; TraLiLi 20, 41; ZfSL 96, 1986, 73, DCCarp 281 a; FEW 7,61a; BoisvertVilleh; DupinLaboulaye; LevyTrés)
- ◆prov. qui bien nage bien rime (MénardRire 656)
- ◆par méton.“manoeuvrer les rames d’une embarcation” (BrendanW S. 200; GaimarB 5503, 5511, 5832 etc.; FloreaK 463, 490; BenTroieC; BenTroiemR; Aiol1/2F 9210, 9302; PercL; AimonFlH 3637. 11879.; ChevVivM 284, 309, E 310; ChevVivM D * 789; ContPerc1P E481, 829; M17694, C7624; Perl1N; WaldefH 7091, 9845, 9893 etc.; FlorenceW 349b, 5296; BlancandS 4142,5299 etc.; GuillTyrP 469; TristPrB 209/21; SJulPrS 1221; BalainL 101; MerlinsR 226, 14; 359, 9; GlGlasgM2 156 a; HuonR 6912; SimPouilleaB 2009, 2022; BibbO 733, 737; MerlinPropheB; SoneG 5912, 4805; MPolRustR; LicorneG 3374, 3394; BlackBookT I. p. 20; Apol2L 9, 23; [AalmaR 10. 410], TLF 11 S. 1300 a)
- ◆“se soutenir et avancer à la surface de l’eau, nager” (FloreaW 463; EstFougK 12; RenMontdT; HerbCandS 400; BestGuillR 451, 1061; [AmphYpL VII, 68]; (sigles à datations multiples:) BartschHorning 78, 14; 192, 17, TL)
- ◆v.pron. “voyager sur l’eau, naviguer” (CoincyII10N 761; [AmphYpL2])
- ◆prov. nager entre deux yaues (VRo 280)
- ◆2ov.tr. “passer dans une nef, conduire par eau” (WaceNicR 382; EneasS1 274, 2478, 2461; FloreaP 1335, 452, 475; EdConfVatS; SThomGuernW1 2098; SThomGuernW2 2098; GautArrErR 5522; RenR; EvFemesJ p. 374; Saisna/lB 1059; AmbroiseP 1446; 11598; DelIsrE; Bueve3S 11602, 3253, 3308 etc.; MirNDChartrK XXIII 237; VMortAnW 289,9; GesteFrancorR 15054, 15144, Morlet 268, Gdf 5,463c; AND)
- ◆3ov.tr. “parcourir en naviguant” (RLiR 58, 148)
- ◆4o“?” (PhThCompS 4 r, 304; HornP; Aiol1/2F; EructavitJ 803; EructavitJ; GarLorrP II,135; GarLorrP I, 227; PriseOrabR1; AnsMetzS1 390,43 var.; Bueve1S; Bueve3S; DurmS 835; DolopL; CoincyI1...K; CoincyII1...K p. 76; AnsCartA 3975; CesTuimAlC; MaugisV; BrendanPr1W; MartCanL; JMeunVégL; GautChâtC 99; TombChartr18S 975; RenContrR 9502, 18695, etc; BelleHelR 874b; [AalmaR 7.835 b; BibbfW; BibbfW]; (sigles à datations multiples:) NoomenFabl 388, CapussoMPol p. 90; Hassell N 1 + N 2 + V 37; KellerWace 225b; MA 60 (1954) 191; MeierPrinz 174; R 114, 450; R 77,p.344; RLiR 30; RLiR 26,277; SchelerJPreis; SchulzeBusProv 2263, 2282; Ziltener 5002; ZrP 92, 197; ZrP 110, 536; [sigle], AND; AND; AND; AND; AND; AND; DCCarp 281b; DCCarp 282c; FEW; Chastell 40, 192; Foerster)
Cf. ANDEl nager; DMF 2009 nager.
fiches par lemme
Télécharger
●anagier v.tr.
[Gdf 1, 282 a; FEW 7, 62 a; Jal2 25 a.]
(Aneger Rolv41/2G)
- ◆“amener dans un bateau, conduire par eau” (Rolv41/2G, Gdf 1, 282 a; FEW 7, 62 a; Jal2 25 a)
fiches par lemme
Télécharger
●nage f.
[TL; Gdf 5, 463 b; AND; TLF 11, S. 1298 a; FEW 7, 61 b; DiStefLoc 572; Foerster. – CorleyCont1 p184; CorleyCont2; CorleyCont2 9862 - 20012; FennisGal S. 1270; KellerWace 225 b; R 77 p. 373; RoPh 8, 61 (3556).]
(nage EneasS1 904, 5620; HornP 1359, 3247; RouH II, 1141, 4147; BenDucF 4196, 5198, etc.; BenDucM I, p. 173, v. 2635; p. 188, v. 3032; p. 195, v. 3212; p. 208, v. 31613, etc.; BenDucM; AlexArsM C 602; MonRaincB 4160; PriseOrabR1 S 456; PriseOrabR1; Saisna/lB 1059; VengAlE p123; ChevCygneNaissM 3042; ChevCygneNaissT 3042; ContPerc2lC2 p141; EscoufleM 302 b; EscoufleS 7674; AmbroiseP 6976; FolTristBernH2 80; GirVianeE 4053; HerbCandS 2835; HistAncJ p. 312; HistAncJ; BlancandS 2802, 4939; Bueve1S 1151; PriseDefP PD 512; ModvB2 589 b; AnsCartA 1192; CesTuimAlC 407; 1426; 4918; 7934; HistFécL 4172; RigomerF; RutebF 247; ConcLyonC; AdenBuevH 3556; NominaleS 315.; HuonAuvbS6 7404; TombChartr1/2/3S; TombChartr18S 376; TombChartr18S 970, 973; TombChartrProl/4...W; MirNDPers1-40P 27 186, 34 1362, etc.; RenContrR 8711, 9477, etc.; SEvroulS; TristNantS 21481; [JFevRespH 1853]; (sigles à datations multiples:) BartschHorning 599, 19; MontRayn II, 140; RecHist XXII, 964, Nage MaccabGautS; (sigles à datations multiples:) HenryŒn, NAGE GuillPalMo; CesTuimAlC; JVignayOdoT, naige ContPerc1P T3664, E7558, E485, E828; SimPouilleaB B 3605, C 2894; BelleHelR 7071, 947, 3530, 7084, 874b; LionBourgAlK 3008, 27307, 4343; [DeschQ I, 268], Naje RCambrM)
- ◆1o“fait de se déplacer sur l’eau ou dans l’eau” (BenDucF 4196, 5198, etc.; BenDucM I, p. 173, v. 2635; p. 188, v. 3032; p. 195, v. 3212; p. 208, v. 31613, etc.; BenDucM; VengAlE p123; ChevCygneNaissM 3042; ChevCygneNaissT 3042; ContPerc1P T3664, E7558, E485, E828; GirVianeE 4053; PriseDefP PD 512; ModvB2 589 b; AnsCartA 1192; HistFécL 4172; NominaleS 315.; TombChartr1/2/3S; TombChartrProl/4...W; MirNDPers1-40P 27 186, 34 1362, etc.; SEvroulS; [DeschQ I, 268]; (sigles à datations multiples:) BartschHorning 599, 19, FennisGal S. 1270, Gdf 5, 463 b; TLF 11, S. 1298 a)
- ◆loc. adv. a nage “par voie de navigation” (EneasS1 904, 5620; HornP 1359, 3247; RouH II, 1141, 4147; PriseOrabR1 S 456; PriseOrabR1; RCambrM; AmbroiseP 6976; FolTristBernH2 80; GuillPalMo; HerbCandS 2835; HistAncJ p. 312; HistAncJ; BlancandS 2802, 4939; Bueve1S 1151; CesTuimAlC 407; 1426; 4918; 7934; CesTuimAlC; RigomerF; RutebF 247; ConcLyonC; JVignayOdoT; BelleHelR 7071, 947, 3530, 7084, 874b; TristNantS 21481; [JFevRespH 1853]; (sigles à datations multiples:) HenryŒn; MontRayn II, 140; RecHist XXII, 964, KellerWace 225 b; RoPh 8, 61 (3556), FEW 7, 61 b)
- ◆loc. adv. par nage “par voie de navigation” (Saisna/lB 1059; EscoufleM 302 b; EscoufleS 7674, AND; DiStefLoc 572)
- ◆loc. adv. sanz nage “” (SimPouilleaB B 3605, C 2894; LionBourgAlK 3008, 27307, 4343, CorleyCont2; CorleyCont2 9862 - 20012, TL)
- ◆“ouvrage flottant, de toute dimension, utilisé pour la navigation” (ContPerc2lC2 p141, CorleyCont1 p184)
- ◆2o“mouvement de la mer” (AlexArsM C 602)
- ◆3o“l’espèce qui nage” (MonRaincB 4160)
- ◆4o“?” (MaccabGautS; AdenBuevH 3556; HuonAuvbS6 7404; TombChartr18S 376; TombChartr18S 970, 973; RenContrR 8711, 9477, etc., R 77 p. 373, Foerster)
fiches par lemme
Télécharger
●nageable adj.
[TL; Gdf 5, 463 b.]
- ◆“qui est approprié pour naviguer dessus” (TL; Gdf 5, 463 b)
fiches par lemme
Télécharger
●nagement m.
[TL; Gdf 5, 463 b; AND; FEW 7, 62 a.]
(nagement HornP 3909 n -2, naigemant JPrioratR 10202, 11050)
- ◆“fait de se déplacer sur l’eau en manoeuvrant un navire” (HornP 3909 n -2; JPrioratR 10202, 11050, TL; Gdf 5, 463 b; AND; FEW 7, 62 a)
fiches par lemme
Télécharger
●mfr. nageoire f.
(nageoure [GrebanP 14133])
- ◆“bassin où l’eau est recueillie” ([GrebanP 14133])
fiches par lemme
Télécharger
●mfr. nageresse adj.
[FEW 7, 62 a.]
- ◆adj.f. “qui va à rames” (FEW 7, 62 a)
Cf. DMF 2009 nageresse2.
fiches par lemme
Télécharger
●nageret adj.
[Gdf 5, 463 c; FEW 7, 62 a.]
- ◆“sur lequel on peut naviguer” (Gdf 5, 463 c; FEW 7, 62 a)
fiches par lemme
Télécharger
●fr. nageor m.
[TL; Gdf 5, 463 c; AND; TLF 11 S. 1301 a; FEW 7, 62 a; Foerster; LevyTrés; LevyTrés. – FennisGal S. 1271; LevyHagin 13 d 22, 25 b 32; SammetSuff 37.]
(nageeur JMeunVégR 164, 173, nagéeurs GuillTyrP 96, nageor ChevCygnePropN p. 336; AmbroiseP 1530, nageors PercL (8887), nagerres JoinvW1 104 d, nageur HornP H 3908; ImMondeOct2H; HaginL 13 d; 25 b; 27 a; RenContrR 35831, 35833, etc.; (sigles à datations multiples:) Aspland 26, 94; RecHist XX, 215, nageurs [JFevRespH 1897], naigeor SimPouilleaB B 4629, 5516; JPrioratR)
- ◆“personne dont la profession est de naviguer sur l’eau” (HornP H 3908; ChevCygnePropN p. 336; GuillTyrP 96; HaginL 13 d; 25 b; 27 a; SimPouilleaB B 4629, 5516; RenContrR 35831, 35833, etc.; [JFevRespH 1897]; (sigles à datations multiples:) RecHist XX, 215, LevyHagin 13 d 22, 25 b 32; SammetSuff 37, Gdf 5, 463 c; AND; FEW 7, 62 a; Foerster; LevyTrés)
- ◆“personne qui rame, qui est chargée de ramer” (PercL (8887); AmbroiseP 1530; ImMondeOct2H; JMeunVégR 164, 173; JPrioratR; JoinvW1 104 d; (sigles à datations multiples:) Aspland 26, 94, FennisGal S. 1271, TL; TLF 11 S. 1301 a; LevyTrés)
fiches par lemme
Télécharger
●sornagier v.intr.
[TL 9, 907.]
- ◆“se soutenir à la surface de l’eau” (TL 9, 907)
fiches par lemme
Télécharger
●outrenagier v.
(oltrenagier ArtusS 71, 20)
- ◆“traverser outre en navigeant” (ArtusS 71, 20)