DEAFpré: Matériaux bruts non vérifiés!
Lisez l’Avertissement!
Lisez l’Avertissement!
L’utilisation de ce document est soumise à la licence CC BY-NC-SA 4.0 (droit d’auteur: Heidelberger Akademie der Wissenschaften)
toutes fiches de l’article
Télécharger
fiches par lemme
Télécharger
tirer v.tr.
[FEW 6,397b lt. MARTYRIUM – TL 10, 324; Gdf 7, 727c; GdfC 10, 769b; AND 796a; FEW 6, 397b; Baker; BoisvertVilleh; DiStefLoc 838; DiStefLoc 839; GuiraudObsc 503, v. 1080; LevyTrés. – ActesMarins 323; BorkKomp 1277; CCM Bd. 24-25, 1981-82, p. 154; CapussoMPol p. 106-107; FennisGal S. 1755; Hassell M 222; KaiserMPol 123; KoenigSen p. 123; MeierAufs S. 37 A; MeierNEtym 245 ff.; MeierPrinz 100; MélMel 221; MénardRire 628; Pck II; R 78, p. 109; R 79, p. 507, 510; 83, p. 311; R 101, 509; R 81, p. 529; R 83, p. 311; RF 96,73; RF 53, 116; RLiR 59, 329; RLiR 47, 257; RLiR 23, 247ss; RLiR 24; 106,109; RoPh 14, 176; RoquesRég 401; SchelerGil II, 227.24; I, 64.9; SchulzeBusProv 68, 1654; ThomasMél2 197, 198; TilGlan; TilGlan; TilNMélEtym 189, 210; VRo 35, 314/315; ZrP 99, 1983; v. 429; ZrP 95, 264; [sigle] 317; [sigle] 30; 1961; [sigle].]
(tira CharroiPo t. II, 188; (sigles à datations multiples:) NoomenFabl t. 7, 450, tire CantLandP 1172; MaccabGautS; MaccabGautS; BibleMalkS 2205; LicorneG 2793; [FroissBallB], tiré CharroiPo t. II, 188; AlexParA II(β57)921.1-2; ThomKentF 5738, tiree CharroiPo t. II, 188; (sigles à datations multiples:) ProvM 667, tirées OvArtElieK 653 (r), tirent TroisAvG 34 sf., Tirent SermMaurpB, tirer GysselingDocAnc p. 191; RolB p. 486b; GlKaraIsF n° 61; LapidffS 436B; CourLouisL1; EneasS1 51 44; FloreaK 1226; ChronSMichelB 293, 3201; MarieGuigW2 Y. 89; BenTroieC; ErecR 6582; BenDucF; SThomGuernW1 1569; Aiol1/2F 1322; MarieFabW2; SGillesP 675; ProtH; TristThomB 1022; TristThomL; TristThomW T. 182; FloovA 264, 1224; Saisna/lB 1117; 3542° (A), 492°/6234°; SimFreineGeorgM; ContPerc1P; GuiotProvinsO 1172; JugAmS 398; BibleGuiotW; DoonRocheM 325; HerbCandS 10045; MeraugisF 312; SEust2P G 298; BestGuillR 267; ChGuillI 477, 343; MortAymC 1979, 2998, 1893, 4038; Bueve1S 7013, 8288, 501, etc...; Bueve2S; Bueve3S 5654, 16306,678 etc.; DurmS 7101; CoincyChristO; PeanGatSöderh 1854, 7108; PeanGatSöderh; RenclCarH; ViolB 388, 1029, 1929, 4064; PetPhilT 1714,13; FournChansL; GilChinP; ParDuchP 873 etc.; ParDuchP p. 642; 2336; BraiCordO 324; ChansSatBachJ; HArciPèresO 2198; Pères43B 95; AnticlC 1222; VMortAnW 8,11; 206,5; 236,6; 24,9; 103,7; 194,7; 201,8; MoamT; CharroicL; YsLyonF 210; HemH 37, 41; ClefD 378, 2432; AttilaPrB; SThibOctH I 282, II 489; JMeunTestB; ChaceOisi2H 54,8; ChaceOisi2H; ElucidaireSeca/b/h/iR 144 A; JSQuentO; OgDanAlC 475, 478, 526, 1085; GeoffrParChronD 1500, 5715; 1294 etc.; JCondM; DébCorpsArrL 270; ChantRoussW; AcartH 1525, 1526; GuiNantvProlC 475; JMoteVoieP 831; ChevPapH 66,27; GalienD; GilMuisK 354a; I, 55, 26; [FroissDitsth/...F 80, 521; ModusT 94, 127; 116,77 etc.; AmphYpL2; AmphYpP 139; FroissEspF1 1625, 3133, 2438, 1444; FroissPrisF 3005, 3210; GesteMonglGir/Hern/RenD 1965, 2023; JFevRespH 1452; GaceBuigneB 2208 etc.; DeschQ VIII, 184; AdAiglesB 2,8ML, 7,3,13MLAP etc.; FierPrM; MenagB 147,20; MenagB 161,11; ArmArgM 808; BrézéT; PassTroyB I 5183 etc.; II 732 etc.; II 7264]; (sigles à datations multiples:) Aspland 6,266; 6,266; BartschChrest 26,82; 39,449; 75b,96 98,101; BartschHorning 127,16; BoulSed s. 187; NoomenFabl II, 9/34; ProvM 212, 1290, 1849, 2380, Tirer RomRomT; VillehW; GuillMachC; (sigles à datations multiples:) HenryŒn, TIRER GuillPalMo, tirér FevresS 62b-11; 35b-13, tirié BenDucM I, p. 459, v. 10941, tirier HornP 3892; AmbroiseP; AnsMetznG 13337; OrsonP 302 (rime); ClarisA 734; SThibAlM 517; JoinvW1 207; 202e; 144a; 202c; 130f.; [GastPhébChasseT]; (sigles à datations multiples:) RecHist XXII, 967, tirons BibleMalkS 6652, tirye [AmphYpL2], tyre DurmG, tyree GeoffrParChronD, tyrer DurmS 7101)
- ◆1o“mouvoir (qch. ou qn) vers soi ou après soi, en marchant ou en restant immobile, tirer, traîner” (GysselingDocAnc p. 191; RolB p. 486b; GlKaraIsF n° 61; LapidffS 436B; CharroiPo t. II, 188; CharroiPo t. II, 188; CharroiPo t. II, 188; CourLouisL1; EneasS1 51 44; FloreaK 1226; ChronSMichelB 293, 3201; MarieGuigW2 Y. 89; BenTroieC; ErecR 6582; HornP 3892; BenDucF; BenDucM I, p. 459, v. 10941; SThomGuernW1 1569; Aiol1/2F 1322; MarieFabW2; SGillesP 675; AlexParA II(β57)921.1-2; ProtH; TristThomB 1022; TristThomL; TristThomW T. 182; AliscW p. 127 v. 2098; FloovA 264, 1224; RomRomT; Saisna/lB 1117; 3542° (A), 492°/6234°; SimFreineGeorgM; CantLandP 1172; ContPerc1P; GuiotProvinsO 1172; JugAmS 398; VillehW; AmbroiseP; BibleGuiotW; DoonRocheM 325; GuillPalMo; HerbCandS 10045; MeraugisF 312; SEust2P G 298; BestGuillR 267; ChGuillI 477, 343; MortAymC 1979, 2998, 1893, 4038; AnsMetznG 13337; Bueve1S 7013, 8288, 501, etc...; Bueve2S; Bueve3S 5654, 16306,678 etc.; DurmG; DurmS 7101; DurmS 7101; OvArtElieK 653 (r); CoincyChristO; OrsonP 302 (rime); PeanGatSöderh 1854, 7108; PeanGatSöderh; RenclCarH; ViolB 388, 1029, 1929, 4064; PetPhilT 1714,13; FournChansL; GilChinP; ParDuchP 873 etc.; ParDuchP p. 642; 2336; BraiCordO 324; ChansSatBachJ; HArciPèresO 2198; Pères43B 95; SermMaurpB; TroisAvG 34 sf.; AnticlC 1222; VMortAnW 8,11; 206,5; 236,6; 24,9; 103,7; 194,7; 201,8; MaccabGautS; MaccabGautS; MoamT; CharroicL; ClarisA 734; YsLyonF 210; HemH 37, 41; ClefD 378, 2432; BibleMalkS 6652; AttilaPrB; SThibAlM 517; SThibOctH I 282, II 489; JMeunTestB; FevresS 62b-11; 35b-13; JoinvW1 207; 202e; 144a; 202c; 130f.; ChaceOisi2H 54,8; ChaceOisi2H; JSQuentO; OgDanAlC 475, 478, 526, 1085; GeoffrParChronD 1500, 5715; 1294 etc.; GeoffrParChronD; JCondM; LicorneG 2793; DébCorpsArrL 270; ChantRoussW; AcartH 1525, 1526; GuiNantvProlC 475; JMoteVoieP 831; ChevPapH 66,27; GalienD; GilMuisK 354a; I, 55, 26; GuillMachC; [FroissDitsth/...F 80, 521; ModusT 94, 127; 116,77 etc.; AmphYpL2; AmphYpL2; AmphYpP 139; FroissEspF1 1625, 3133, 2438, 1444; FroissPrisF 3005, 3210; GesteMonglGir/Hern/RenD 1965, 2023; JFevRespH 1452; DeschQ VIII, 184; FroissBallB; GastPhébChasseT; AdAiglesB 2,8ML, 7,3,13MLAP etc.; FierPrM; MenagB 161,11; ArmArgM 808; BrézéT; PassTroyB I 5183 etc.; II 732 etc.; II 7264]; (sigles à datations multiples:) Aspland 6,266; 6,266; BartschChrest 26,82; 39,449; 75b,96 98,101; BartschHorning 127,16; BoulSed s. 187; HenryŒn; NoomenFabl II, 9/34; NoomenFabl t. 7, 450; ProvM 212, 1290, 1849, 2380; ProvM 667; RecHist XXII, 967, ActesMarins 323; BorkKomp 1277; CCM Bd. 24-25, 1981-82, p. 154; CapussoMPol p. 106-107; FennisGal S. 1755; Hassell M 222; KaiserMPol 123; KoenigSen p. 123; MeierAufs S. 37 A; MeierNEtym 245 ff.; MeierPrinz 100; MélMel 221; MénardRire 628; Pck II; R 78, p. 109; R 101, 509; R 81, p. 529; R 83, p. 311; R 79, p. 507, 510; 83, p. 311; RF 53, 116; RF 96,73; RLiR 47, 257; RLiR 23, 247ss; RLiR 24; 106,109; RoPh 14, 176; RoquesRég 401; SchelerGil II, 227.24; I, 64.9; SchulzeBusProv 68, 1654; ThomasMél2 197, 198; TilGlan; TilNMélEtym 189, 210; VRo 35, 314/315; ZrP 99, 1983; v. 429; ZrP 95, 264; [sigle] 317; [sigle] 30; 1961; [sigle], TL 10, 324; Gdf 7, 727c; GdfC 10, 769b; AND 796a; FEW 6, 397b; Baker; BoisvertVilleh; DiStefLoc 838; DiStefLoc 839; GuiraudObsc 503, v. 1080; LevyTrés)
- ◆“déchirer (qch.) avec le bec (dit d'un oiseau de proie), béqueter” ([MenagB 147,20], TilGlan)
- ◆par ext. “voler (qch.)” ([GaceBuigneB 2208 etc.])
- ◆2o“martyriser (qn), mettre à mal” (ThomKentF 5738; BibleMalkS 2205; ElucidaireSeca/b/h/iR 144 A, RLiR 59, 329)
Cf. ANDEl tirer; DMF tirer.
fiches par lemme
Télécharger
●detirer v.tr.
[TL 2,1833,10; TL 2,1833,10; TL; TL; Gdf 2,687b, 687c; AND; TLF 1155; FEW 6,4013a; Foerster B; GlSuisse 5,524b; LevyTrés. – KellerWace 350b; R 79,510; ZrP 101 (1985) 198.]
- ◆“mouvoir avec force (qch. ou qn) vers soi ou après soi, en marchant ou en restant immobile, tirer, traîner” (PassionA S.39; BrendanW 953,1227; S.191; BrendanW 953, 1227; ThebesC 5564; ChronSMichelB 3332; CommPsia1G XXXIV, 254; BenTroieC; RouH III 4152; EructavitJ; EructavitJ 1942; MarieFabB; MarieFabW 69,20;98,25; SGillesP 3556; AlexParA IV,301; AlexParA IV,530; var.t7; IpH 5797; Ren 1266; ThomKentF 5877,7918, 8026; HermValS 295; ChevEspJ M299; ContPerc1P E1663; SGenB; BibleDécb/eN; WaldefH 19874; MortAymC 1396,2930; Bueve2S 7217; CoincyChristO 3162; DolopL; CoincyI1...K 37Kr 254; SJeanEvW 694; MerlinsR 113,5; GautLeuL2 VII b 290; GautLeuL2; RenMontlC 18293, 18295; ClefD 1742; Rolv41/2G; OvMorB B,6; p.316,1214; RestorD; GuiNantvProlC 463; [GaceBuigneB 6580; DeschQ IX, 282; PassTroyB tII p.1126]; (sigles à datations multiples:) Aspland 4,13; BartschHorning 224,3; 565,19; BoulSed S.197; NoomenFabl 69a B 32; 377; NoomenFabl 11a/ 178; NoomenFabl 37a/ c133; NoomenFabl 30a/ F 88; NoomenFabl 77 289, 427; NoomenFabl, KellerWace 350b; R 79,510; ZrP 101 (1985) 198, TL 2,1833,10; TL 2,1833,10; TL; TL; Gdf 2,687b, 687c; AND; TLF 1155; FEW 6,4013a; Foerster B; GlSuisse 5,524b; LevyTrés)
fiches par lemme
Télécharger
●portirier v.tr.
[TL 7, 9-1606. – ZrP 119, 172.]
- ◆“mouvoir avec force (qch. ou qn) vers soi ou après soi, en marchant ou en restant immobile, tirer, traîner” (ZrP 119, 172, TL 7, 9-1606)
fiches par lemme
Télécharger
●ratirer v.tr.
[TL 8, 335; Gdf 6, 619b; Gdf; FEW 8, 327a; FEW 327a. – ContPerc T 7317; CorleyCont1 p198; CorleyCont2.]
(ratira JacVitryB III, 1, ratirer MonRaincB 2671; ContPerc2lC2 p151; GuillPalMo; FillePonth1B2 p59; CoincyI1...L 2; CoincyI1...L; CoincyI18/19/20/37/38/39/40/43Kr 266; RenclCarH; SJeanEvW 729; CoincyII1...K 332 var; CristalB 5210; EnfRenC; SoneG 14 184; AcartH 558; ProprChosMirK, ratirerent PhNovMémK CXXXIX, ratirez AliscW p. 203 v. 3477a var., ratirier MonGuill1/2C 370; CoincyII22/23/24/25Li 4.320, 4.376)
- ◆“remettre en bon état, rétablir, se préparer de son côté” (MonGuill1/2C 370; AliscW p. 203 v. 3477a var.; MonRaincB 2671; ContPerc2lC2 p151; GuillPalMo; FillePonth1B2 p59; CoincyI1...L 2; CoincyI1...L; CoincyI18/19/20/37/38/39/40/43Kr 266; RenclCarH; SJeanEvW 729; CoincyII1...K 332 var; CoincyII22/23/24/25Li 4.320, 4.376; CristalB 5210; JacVitryB III, 1; PhNovMémK CXXXIX; EnfRenC; SoneG 14 184; AcartH 558; ProprChosMirK, ContPerc T 7317; CorleyCont1 p198; CorleyCont2, TL 8, 335; Gdf 6, 619b; Gdf; FEW 8, 327a; FEW 327a)
fiches par lemme
Télécharger
●tir m.
- ◆“rang, ordre” (SchelerJPreis 3673 etc..., TL 10, 316; AND 795b)
- ◆loc. adv. a tir “sans interruption” (FEW 6, 409b)
fiches par lemme
Télécharger
●tirade f.
[GdfC 10, 768b. – TilGlan.]
- ◆“développement oral ou écrit d'une certaine étendue, aussi ce qu'un personnage délite tout d'un trait, tirade” (TilGlan, GdfC 10, 768b)
fiches par lemme
Télécharger
●tirage m.
[GdfC 10, 768b.]
- ◆“action d'extraire, extraction” (GdfC 10, 768b)
Cf. DMF2009 tirage.
fiches par lemme
Télécharger
●mfr. tiran m.
(tiran [ProstInv II, 8.])
- ◆“corde, qui sert à tirer qch.” ([ProstInv II, 8.])
fiches par lemme
Télécharger
●tiranlire f.
[Gdf 7, 724c.]
(tiranlire RenContrR II, 235a)
- ◆“tirer chacun de son côté (?)” (RenContrR II, 235a, Gdf 7, 724c)
fiches par lemme
Télécharger
●tirant1 adj.
[TL 10, 327; Gdf 7, 725a; Gdf 7, 727v. – R 101, 509; Runk p. 41; TilLex.]
(tirant RouH II 2961, 2968; ContGuillTyrdM 147; ContGuillTyrA 195; ImpArtB)
- ◆1o“qui tire sur les rênes, qui est rétif, opiniâtre” (RouH II 2961, 2968; ContGuillTyrdM 147; ImpArtB, R 101, 509; TilLex, TL 10, 327; Gdf 7, 725a)
- ◆adj. substantivé “cheval de trait” (ContGuillTyrA 195, Runk p. 41)
- ◆2o“qui est proportionné” (Gdf 7, 727v)
fiches par lemme
Télécharger
●tirant2 m.
[GdfC 10, 768c; FEW 6, 399a. – Runk p. 47.]
(tirant DehDoc 228; 1320; SalzmanBuild 2 1967, p. 595; [GastPhébChasseT], tyrauntz SalzmanBuild 289)
- ◆“pièce de bois ou barre de fer arrêté aux deux extrémités, pour empêcher l'êcartement des deux murs, de la charpente, etc.” (DehDoc 228; 1320; SalzmanBuild 2 1967, p. 595; SalzmanBuild 289; [GastPhébChasseT], Runk p. 47, GdfC 10, 768c; FEW 6, 399a)
fiches par lemme
Télécharger
●tirart ?
(tyrart CoincyII1...K 272var.)
- ◆“?” (CoincyII1...K 272var.)
fiches par lemme
Télécharger
●tirasse f.
[GebhardtOkz 407.]
- ◆“filet pour prendre des cailles ou d'autres oiseaux” (GebhardtOkz 407)
Cf. DMF2009 tirasse.
fiches par lemme
Télécharger
●tire f.
[TLF 1170-71; FEW 1325 a); FEW 6, 411a; FEW. – FM 49, 1981 p. 261/62; SchelerGil I, 239.24; II, 9.16; TilGlan; TilGlan.]
(tire CharroiPo t. II, 188; AnticlC 1189)
- ◆1o“?” (CharroiPo t. II, 188; AnticlC 1189, TLF 1170-71; FEW 1325 a))
- ◆2ot. de fauconnerie “membre d'une bête qu'on donnait au au faucon pour le calmer etc.” (FM 49, 1981 p. 261/62; TilGlan)
- ◆3o“action de tirer, de voler” (TilGlan)
- ◆4o“peine, misère” (SchelerGil I, 239.24; II, 9.16, FEW 6, 411a)
- ◆5o“rien du tout” (FEW)
fiches par lemme
Télécharger
●tirement m.
[TL 10,324.]
- ◆“action de tirer” (TL 10,324)
Cf. DMF2009 tirement.
fiches par lemme
Télécharger
●tireoir m.
[TL 10, 324; Gay 2, 401a; FEW 6, 400b. – R 81, p. 244; 85, p. 102; ThomasMél2 197 (n. 2); TilGlan.]
(tireoir ChaceOisi2H; ChaceOisi2H, tireour ChaceOisi2H; ChaceOisi2H, tiroir ChaceOisi2H; ChaceOisi2H, tiroire [ProstInv 177], tirouer [GaceBuigneB 7361], tirour ChaceOisi2H; ChaceOisi2H Prol., 28; 49,33 etc.; ChaceOisiM)
- ◆1o“celui qui tire à soi derrière soi” (Taille1297M 432, FEW 6, 400b)
- ◆2ot. de fauconnerie “membre d'une bête qu'on donnait au au faucon pour le calmer etc.” (ChaceOisi2H; ChaceOisi2H; ChaceOisi2H; ChaceOisi2H; ChaceOisi2H; ChaceOisi2H; ChaceOisi2H; ChaceOisi2H Prol., 28; 49,33 etc.; ChaceOisiM; [GaceBuigneB 7361], R 81, p. 244; 85, p. 102; ThomasMél2 197 (n. 2); TilGlan, TL 10, 324; Gay 2, 401a)
- ◆3o“sorte de crochet?” ([ProstInv 177])
Cf. DMF2009 tireur1.
fiches par lemme
Télécharger
●tireor m.
[TL 10, 324; Gdf 7, 728b; GdfC 10, 771a. – R 83, p. 311.]
(tireor CensHôtProvinsM 579-587, 589, 591-593, 729, 734, tireors MerlinPropheB, tireours LongnonDoc 95 FG)
- ◆1o“celui qui tire, aussi celui qui rame” (TL 10, 324; GdfC 10, 771a)
- ◆2o“étendage de draps” (CensHôtProvinsM 579-587, 589, 591-593, 729, 734; LongnonDoc 95 FG)
- ◆3o“?” (Gdf 7, 728b)
- ◆4o“tireur de laine” (MerlinPropheB, R 83, p. 311)
Cf. DMF2009 tireur1.
fiches par lemme
Télécharger
●tirette ?
[ThomasMél2 197; [sigle] 30, 1957.]
- ◆“?” (ThomasMél2 197; [sigle] 30, 1957)
fiches par lemme
Télécharger
●tireveel m.
[PachnioTaille S. 54.]
(tire Taille1313M 6a)
- ◆“?”, comme nom de personne (Taille1313M 6a, PachnioTaille S. 54)
fiches par lemme
Télécharger
●tiroire f.
[TL 10, 329; FEW 6,400b. – ThomasMél2 197 (n. 4), 238.]
(tiroere [ModusT 92, 35; 93,39 etc.])
- ◆1o“outil de tonnelier pour tirer les cercles” (ThomasMél2 197 (n. 4), 238, FEW 6,400b)
- ◆2ot. de fauconnerie “petite corde à l'aide de laquelle ou ôtait le chaperon à l'oiseau de proie” ([ModusT 92, 35; 93,39 etc.], TL 10, 329)
Cf. DMF2009 tiroire.
fiches par lemme
Télécharger
●tirtifeu m.
[BorkKomp § 64.]
- ◆“tisonnier” (BorkKomp § 64)
Cf. DMF2009 tirtifeu.
fiches par lemme
Télécharger
●tireïz m.
[TL 10, 323.]
(tireis [ModusT 224, 40])
- ◆“action de tirailler, tiraillement” ([ModusT 224, 40], TL 10, 323)
Cf. DMF2009 tireiz.
fiches par lemme
Télécharger
●trestirer v.tr.
[FEW 6, 405 b.]
- ◆“tirer (un cheval) par les rênes” (FEW 6, 405 b)